پوشاک سنتی زنان ترکمن

منتشر شده در تاریخ ۱۹ خرداد، ۱۴۰۳

ترکمن ها مردمانی ترک زبان هستند و از آسیای میانه به ایران و نقاط دیگر جهان کوچ کرده اند.

مردمان ترکمن که بیشتر در بندر ترکمن، استان گلستان ، خراسان شمالی و رضوی ، گند قابوس سکونت دارند . با هنرمندی ماهرانه ای اثر هنری ملموسی را از جنس موادی همچون: ابریشم، کتان، پوست و پنبه خلق کرده اند .

تنوع لباس سنتی زنان ترکمن بسیار زیاد است این لباس ها در شمایل لباس منزل، لباس کار برای پختن نان ، لباس بیرون از خانه و لباس جشن ها و مهمانی ها تهیه شده است .

قوشاق:

بخشی دیگر از پوشاک سنتی زنان ترکمن را کمربندهای ابریشمی تشکیل می دهد این کمربند یک شال ۳ متری است ، که دور کمر زنان پیچیده می شود و باعث می شود در هنگام کار و فعالیت لباس در دست و پای زنان نباشد.

این لباس برای زنان نوعروس به رنگ سبز است.

چابیت:

بالاپوشی است که در گذشته ، زنان ترکمن در مراسم های مهم برتن می کردند این لباس که از جنس مخمل و ابریشم تهیه می شود دارای آستین های کوتاه و کمربند می باشد . همچنین یقه لباس ساده و لباس از کمر به پایین گشاد می شود و نقش های بسیار زیبایی بر روی دوچاک کنار لباس وجود دارد.

کوینک:

پارچه ی ابریشم و رنگ قرمز یکی از مهم ترین المان های به کاربرده شدهدر لباس زنان ترکمن است و زنان ترکمن در گذشته بیشتر از لباس های براق و قرمز رنگ که از جنس ابریشم بوده است استفاده می کردند این پیراهن ها دارای آستین های بلند که در مچ تنگ می شود و سر آستین های کارشده و سوزن دوزی شده می باشند این پیراهن بلند در ۱۵ سانتی متر به پایین چاک دارد که حاشیه این چاک با طراحی بی نظیری مزین شده است.زمانی که چاک به یقه می رسد به وسیله(گل یقه) به هم وصل می شود و فقط قسمت کوچکی برای زنان شیرده باز گذاشته می شود.

چکمن:

این نوع لباس مناسب فصل زمستان است که براساس پشم به کار رفته به دونوع (اینچه چکمن)و(یوغین) تقسیم می شود.

چارود یا جبه:

این نوع پوشش که امروزه دیگر استفاده نمی شود ، پالتویی از جنس مخمل است که زنان در گذشته در مهمانی ها برتن می کردند.

نیم تنه:

این بخش از لباس ترکمن ها برای دخترانی که عروس می شوند دوخته می شود که با پولک دوزی و سوزن دوزی های بسیار هنرمندانه تبدیل به لباسی بسیار زیبا و شیک می شود .

بالاق:

نوعی شلوار است که تقریبا گشاد دوخته می شود و در قوزک پا تنگ می شود بالای شلوارها از پارچهای از جنس ( کرباس) و به رنگ سفید طراحی می شود ودر حاشیه این شلوار هاهمسوزن دوزی می شود.

توپبی:

این نوع کلاه و سربند که به عنوان نمادی برای وضعیت ازدواج زنان این قوم به شمار می رود ، که به شکل مخروطی است که از چوب جارو و نی تهیه می شود و دختران ترکمن این سربندهای قرمز رنگ را بعد از ازدواج به نشانه ی متاهل شانشان به سر می بندند.

چیرپی:

نوعی شنل بدون آستین است که در بین زنان ترکمن بسیار پرطرفدار ودر مهمانی هایشان استفاده می کنند. این شنل در رنگ های قرمز وسبز تهیه شده است.

چارقد:

این نوع پوشش در میان اقوام دیگر مرسوم است به روسری های بلندی اطلاق می شود که زنان ترکمن بیرون از خانه می پوشند این چارقدها از جنس ابریشم است .

یاشماق:

این نوع پوشش که تقریبا روبنده است که زنان ترکمن در برابر نامحرمان می انداختند.

قی قاچ که نوعی روبنده نقابی و به معنای صحبت نکردن با نامحرمان است.

پاپوش:

پاپوش های ترکمنی که همگی با سوزن دوزی تهیه شده است بخش دیگری از این پوشاک جذاب و باشکوه را تشکیل می دهند این کفش ها از جنس پوست خام و پاشنه های ۳ گوش تولید می شوند.

زیورآلات زنان ترکمن:

(آچار باغ):که گردنبندی نقره ای با آب طلا می باشد .

(قولاق حالقه):گوشواره ای زیباست و انواع گوناگونی مانند :(آیلی حالقه)یا( تومارچالقی حالقه) نام دارد.

( بیله زیگ ): دستبند هایی زیبا هستند .

(یراق): تسمه ای چرمی که با انواع پولک های نقره ای و آویزها تزئین می شود .

(انسه لیک): تزئینی از طلا ، نقره و نگین های عقیق به همراه زنگوله های نقره ای که در پشت پیراهن دختران ترکمن قرار می گیرد .

دختران ترکمن سینه ریزی به نام بوقاو بر گردن خود می آویزند هم چنین برای زینت بخشیدن به یقه ی پیراهنشان از زیوری به نام گل یقه استفاده و آن را به یقه متصل می کنند.

دختران کمربندی به نام هنجی غوشاق که از دانه های ریز تسبیح ساخته می شود نیز به کمر می بندند.

نویسنده

مهدیس قدرتی

شما میتوانید این مطلب و مطالب مشابه را در پیج اینستاگرام ما مشاهده کنید.