پوشش قوم های ایرانی

منتشر شده در تاریخ ۲۱ آذر، ۱۴۰۰ ۱۵ دقیقه

لباس محلی آذری:

لباس سنتی آذربایجانی که از فرایندهای طولانی فرهنگ، دین و… مردمان آذربایجانی پدید آمده‌است. و از نشانه‌های خاص اهالی مردمان آذربایجانی می‌باشد.

لباس اصیل آذربایجانی نشان‌دهندهٔ وضعیت تاهل و سن می‌باشد که رقص آذربایجانی با لباس آذربایجانی به اجرا درمی‌آید. 

اجزاء لباس محلی زنان آذری:

۱. برک

بُرک: نوعی کلاه است که همراه با لباس محلی آذری به کار رفته و کامل کننده آن است. برک هم به صورت ساده و هم به صورت تزیین شده مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای تزیین این کلاه‌ها از پولک‌های رنگی و سکه‌های قدیمی استفاده می‌شود. دختران بر اساس سلیقه به انتخاب هر کدام از این کلاه‌ها می‌پردازند و اغلب از پولک‌های رنگی استفاده می‌کنند.

چارقد: چارقد روسری است که دختران بر سر کرده و به کمک آن مو‌های خود را می‌پوشانند.

کؤینَک: به پیراهنی گفته می‌شود که قد آن به ۱۵۰ سانتیمتر می‌رسد و دارای شانه‌های بدون درز و دامن پرچین و چند طبقه است.

جبکن: لباسی با آستین‌هایی است که از شانه گشاد می‌شوند و بر روی کوینک قرار می‌گیرد. جبکن دارای انواع مختلفی است

آرکالیک: نوعی لباس محلی آذری دخترانه است که دارای آستین‌های بلند و گشاد بوده و یقه بازی دارد که با یک دکمه از دو طرف به هم رسیده و در وسط بسته می‌شود.

لباده: به لباسی گفته می‌شود که تا زیر کمر بلندا دارد. آستین‌های این لباس تا آرنج است. این لباس باز بوده و در دو طرف خود دارای بال‌هایی است.

کوردو: لباسی بدون آستین و کوتاه همانند جلیقه است که بیشتر در فصل‌های سرد سال از آن استفاده می‌شود. این نوع جلیقه با سکه تزیین شده است.

شال کمر: شال کمر یا پشت بند نوعی شال است که بر روی پیراهن قرار می‌گیرد.

تومان: به دامن‌های چین چین و چند طبقه‌ای گفته می‌شود که یکی از اجزاء لباس محلی آذری دخترانه به حساب می‌آید و شبیه به لباس محلی مازندرانی زنانه است. جنس این دامن‌ها ابریشم است.

درپا: به شلوار‌های بلند و رنگارنگی گفته می‌شود که تا مچ پا است.

تصویری زیبا از لباس محلی آذری دخترانه

اجزاء لباس محلی آذری پسرانه

۱. عرقچین و یون بورک

سرپوش و کلاه هستند. در یون بورک از الیاف پشم گوسفند استفاده می‌شود.

۲. کوینک

به پیراهنی گفته می‌شود که اغلب به رنگ سفید بوده و دارای آستین بلند است. یقه کوینک به صورت آخوندی یا گرد است.

۳. آرخالیق (بوزملی دن)

به کت‌های بلندی گفته می‌شود که بر روی پیراهن قرار می‌گیرد. 

۴. گالش و چاروق

پاپوش یا کفش لباس محلی آذری پسرانه است که در نوع دوم آن از پوست گاومیش استفاده می‌شود و در زمان قدیم از انواع کفش‌های معمولی پسران و مردان آذری محسوب می‌شد.

لباس محلی مردم گیلان یکی از زیباترین لباس های محلی ایرانیان است که سرشار از رنگ و زیبایی است و بوی تاریخی چندهزار ساله می دهد.

پوشاک مردم گیلان با اندیشه، سلیقه، نوع کار و معیشت و ارتباط مردمان با طبیعت هماهنگ است و به دلیل پوشش مناسب با عقاید مذهبی و دینی ما نیز سازگار است.

لباس زنان گیلانی

لباس زنان گیلانی یک لباس بسیار زیبا با ترکیبی از بهترین رنگهای طبیعت است که تزیین بی نقص و بسیار چشم نواز و روح بخش دارد. لباس زنان گیلانی از اجزای مختلفی تشکیل شده است که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.

روسری و سربند:

روسری و سربند جزو لباس های زنان گیلانی هستند. آنها از دو سربند، یکی در زیر (لچک) و دیگری بر روی آن (دستمال) استفاده می کنند.

روسری و سربند:

روسری و سربند جزو لباس های زنان گیلانی هستند. آنها از دو سربند، یکی در زیر (لچک) و دیگری بر روی آن (دستمال) استفاده می کنند.

روسری و سربند:

روسری و سربند جزو لباس های زنان گیلانی هستند. آنها از دو سربند، یکی در زیر (لچک) و دیگری بر روی آن (دستمال) استفاده می کنند.

جلیقه:

جلیقه از پوشش های متداول بانوان گیلان است که به آن در ناحیه غرب گیلان جلخته، نیفتنه، در شرق گیلان جرقده یا جرزقه و در جلگه های گیلان جلقته، جلتقه، جلخته و جلخده می گویند.

الجاقبا:

الجاقبا از پوشش های زنان در کوهستان های شرقی و قاسم آباد است که از مخمل یا پارچه چادرشب دوخته شده است.

شلیته:

دامنی کوتاه و پر چین است که به آن کوتاه تومان (تـنبـان) یا «گرد تومان» می گویند. گیلانی ها به دامن بلند چین دار که در مرکز و شرق گیلان استفاده می شود ، دراز تومان می گویند، در غرب گیلان تالشی ها آن را «شلار» می گویند.

چادرشب:

یکی دیگر از اجزای لباس زنان گیلانی، چادرشب است. چادر کمر، پوششی است که بانوان گیـلانـی آن را به کمر می بندند. 

در گویش محلی به چادرشب «چارشو» و بانوان ساکن جلگـه به آن «کمردبد» می گویند که رنگ اصلی زمینه آن معمولا قرمز است.

پوشاک و لباس مردان گیلانی

لباس مردان گیلانی از اجزای مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از:

چوخه یا چوخا:

مردان گیلانی از کت پشمی به نام چوخه یا چوخا استفاده می کنند. آنها کت پشمی کوتاه را در روزهای سرد و در شب ها کت های بلند یا شولا می پوشند. این کت های پشمی از پشم بز تهیه شده است.

پیراهن نخی:

مردان گیلانی زیر کت پشمی خود پیراهن نخی رنگ روشن می پوشند.

شلار:

مردان گیلانی یک شلوار ساده پشمی به رنگ سیاه می پوشند که به آن شلار می گویند و دمپای تنگ دارد، دمپای شلوار پیرمردان، لوله ای ساده و برای جوانان دکمه ای است.

جلیقه:

مردان گیلانی جلیقه ای در همه فصل ها به تن می کنند که آن را جلقته یا جلقده می گویند، جنس جلیقه برای فصول پاییز و زمستان از جنس شال و برای بهار و تابستان از پارچه های نازک تر است.

کلاه :

کلاه نمدی جزو لباس مردان گیلانی است. کلاه ترک دار تالشی، کلاه نمدی و پوستین کلاه که از پوست بره تهیه می شد کلاه های مخصوص مردان گیلانی اند.

پوشش قوم بلوچ

پوشاک مردم ایران نوعا یکی از اسناد هویت ملی آنان به شمار می رود. بلوچ ها به عنوان یکی از قدیمی ترین و اصیل ترین اقوام ایرانی، دارای پوشاک مخصوص به خود هستند که نوعا ملاک تمایز آنها از دیگر گروه ها و طوایف ایرانی فراهم است. با توجه به ارتباط تنگاتنگ پوشاک محلی و هویت ملی، و بنا به اهمیت پوشش سنتی در بین بلوچ ها، این مساله در پژوهش حاضر مورد بررسی قرار گرفته است.

طرح‌های سوزن‌دوزی بلوچی

بلوچ‌ها برای طرح‌زنی روی لباس‌های خود از طبیعت، تخیل، خواسته‌ها، آداب و رسوم و اسطوره‌های حماسی و فرهنگی‌شان استفاده می‌کنند. اما در طرح‌زنی، کار را به اشکال هندسی، نقوش گیاهی، حیوانی و کیهانی اجرا می‌کنند. این نقوش معمولاً به‌شکل انتزاعی و در قالب اشکال هندسی بازنمایی می‌شوند.

پوشش بانوان بلوچ

پیراهن تاجیک: قد این پیراهن یک وجب بالای زانو است و در دو طرف آن یک برش راسته قرار دارد. جلو این لباس تا زیر سینه باز است و بر روی سرشانه های آن گلدوزی با نخ سیاه که به سیاه دوزی معروف است نقش بسته است.

تنبون: دامن پرچین که در منطقه به تنبون شگاد معروف است. زنان بلوچ به جای شلوار در زیر پیراهن تایک خود تنبون می پوشند.

پیراهن پاچین: این پیراهن نیز یکی دیگر از انواع پوشش بانوان بلوچ است که دارای بالاتنه کوتاه و دامنی با چین های ریز بوده و قد آن تا زیر زانو است.

شلوار: پیراهن پاچین زنان بلوچ با شلواری به نام کوتنه پوشیده می شود. که این شلوار از دو ساق مخروطی و میان ساق کم چین تشکیل می شود.

جلیقه: جلیقه های بلوچ از پارچه های ساده و تیره رنگ تهیه می شوند، یقه آنها هفت است که تا کمر می رسد و روی آن با نوار قیطان نقش بندی می شود.

سرپوش یا چارقد: پارچه چارگوش رنگی یا سفید که آن را بر روی لچک می پوشند.

لچک: لچک یا دستمال سر پارچه هایی هستند که آن را تا زده و در جلو سر گره می زنند و موها را به شکل چتر از زیر دستمال نمایان می شود.

روبند: بعضی از بانوان برای پوشاندن صورت خود از روبند استفاده می کنند که از پارچه های کتانی سفید تهیه می شود و در محل قرار گرفتن چشم ها توردوزی صورت می گیرد.

پوشش مردان بلوچ

پیراهن چل تریز: پیراهن گشاد و پر چینی است که قد آن تا میان ساق پا می رسد، برای دوخت این لباس ۸ تا ۱۰ متر پارچه نیاز است و اغلب به رنگ یفید است.

پیراهن برچاک: پیراهنی بلند و گشاد تا پایین زانو است که در قسمت پایین دامن گشادتر می شود. این پیراهن یقه گرد دارد که چاک آن بر روی شانه چپ به وسیله دکمه بسته می شود.

شلوار: شلوار پر چینی که به وسیله بندهای بومی که توسط خود مردم منطقه بافته می شود بر روی بدن استوار می گردد و برای دوخت آن به ۶ تا ۸ متر پارچه نیاز است.

جوقه: نوعی کت است که به دلیل دوام و هزینه بسیار بالا آن را تا چند نسل به تن می کنند. این کت مشابه ژاکت هایی است که مردان مورد استفاده قرار می دهند و از پشم رنگ نخورده بافته می شود.

کلاه: در سیستان، از ابتدای دوران کودکی کلاه بر سر می گذاشتند و آن را در تابستان و زمستان مورد استفاده قرار می دانند. کلاهی که مردان در خانه بر سر می گذاشتند عرقچین نام دارد و از جنس پارچه نخی است. کلاهی که مردان در خارج از خانه بر سر می گذارند معمولا پشمی است که از جنس پشم گوسفند است

برای دیدن ادامه ی این مطالب منتظر پست های بعدی مون باشین

نویسنده

ساغر رفیعی

شما میتوانید این مطلب و مطالب مشابه را در پیج اینستاگرام ما مشاهده کنید.