پوشاک قوم بختیاری

منتشر شده در تاریخ ۲۴ اردیبهشت، ۱۴۰۳

بختیاری ها یا ایل لر در بختیاری از مردمان غیور کشورمان هستند که پوشش خاص خود را حفظ کرده و یکی از اصیل ترین و زیباترین لباس های محلی را دارا هستند.ویژگی های لباس محلی زنان و مردان بختیاری تنها بر اساس زیبایی صورت نگرفته و نوع شکل کلی لباس محلی بختیاری بر اساس شکل و نحوه زندگی مردمان و آب و هوای منطقه ای که در آن زندگی می کنند صورت می‌گیرد.

لباس محلی بختیاری راحت و زیباست .

زنان و دختران بختیاری در زندگی روزانه ، کوچ، در مهمانی ها و‌مراسم عروسی لباس های رنگین با طرح های شاد و متنوع می پوشند .

لباس زنان بختیاری دارای تنوع است و در نوع پارچه ، دوخت ، تزئینات با یکدیگر متفاوت است .

روسری:

که به ((می نا)) معروف است حدود یک متر عرض و طول ۵/۳ روی کلاهک انداخته می شود.بدون نقش و گل و بته ،ساده والدانبا سنجاق های بلند به کلاهک وصل می شود که از پیچاندن در پشت سر و زیر چانه باقی آن را در جلوی سینه رها می کنند ./شبیه چادر رنگی/استفاده همزمان از کلاهک و می نا سبب ارج و منزلت بیشتر برای زنان بوده است ./می نا جایگاهی ویژه در پوشش زنان بختیاری دارد .

در هنگام مراسم عزا و سوگواری دستمال چهار گوش تیره رنگی روی می نا می بندند .

زنان بختیاری ترجیح می دادند موهای بلند خود را در دوطرف به طرز خاصی آرایش داده (ببافند) و در زیر چانه بهم پیوند دهند و گره بزنند.

در باور های عامیانه در این مناطق گیسو با پیوند زناشویی ارتباط دارد.

در گذشته بریدن بخشی از گیسو توسط زنانی که مردانشان را از دست داده اند و قرار دادن آن بر سنگی بالای مزار همسر به نشانه ی غم دل رایج بوده است .

پیراهن:

دارای برش ساده و جلو بسته/ آستین ساده/ یقه گرد و باز/ قد تا وسط ساق پا/ گاه در دو پهلو تا حدود خط دامن چاک دارد گاه به جای چاک از چین دادن در کمر استفاده می کنند/جنس از ساتن رنگی و بدون گل و بته /گاه بر قسمت دامنی از جلو پولک دوزی یا سکه دوزی می شود.

تنبان :

شلیته/ دامن لیفه ای ، تمام کلوش و پرچین (حدود ۶متر پارچه گاه تا ۱۲ متر ) / از مخمل های رنگی / گاه گل و بته دار/ در گذشته گاه دو یا سه دامن می پوشیدند.

زنان بختیاری از شلوار استفاده نمی کنند.

پوشاک زنان بختیاری گاه شبیه پوشاک زنان زرتشتی است.

یل یا کت:

بر روی پیراهن پوشیده می شود / از مخمل گلدار یا ساده / در جلو با دکمه بسته می شود.

چادر:

از جنس تور / گاه مزین به تار ها و نقش ها و حاشیه های زرین /کناره های چادر سکه دوزی و زر و زیور دوزی می شود .

گیوه:

در استان فارس تولید می شود / رویه ای رنگین یا سفید /نقش دوزی شده / اغلب نوک برگشته دارد .

پوشاک‌مردان بختیاری:

کلاه:

از نمد تهیه می شود/به رنگ های سیاه، سفید (برای خان ها)،شتری، قهوه ای روشن در دوران پهلوی رنگ سیاه عمومیت بیشتر یافت /به کلاه خسروی نیز معروف است / بلندی کمتر از کلاه نمدی لر ها ( اما ارتفاع بر اساس جایگاه و مقام افراد متفاوت بود)/ کلگی نیم گرد

پیراهن:

شباهت کامل به پیراهن مردان لر / جنس کتان / رنگ سفید گاه رنگی / آستین راسته/ قد متوسط /یقه گاه از جلو یا بغل باز و بسته می شود / فقط در مراسم عزا از رنگ مشکی استفاده می شود.

تنها مولفه ی تغییر پذیر در پوشاک مردان بختیاری به هنگام عزاداری تغییر رنگ پیراهن است .

شلوار:

تنبان یا دبیت/شلوار اصلی ترین مولفه در نظام پوشاک بختیاری / از آن به عنوان هویت لر یاد می شود / دارای برش ساده / عرض آن از کمر تا پایین یکسره پهن است / کمر شلوار لیفه ای است/ دارای میان ساق لوزی شکل / پهنای هر پارچه حدود ۵۰ تا ۷۰ سانتی متر است.

گاه از زیر شلوار به رنگ‌ سفید استفاده می شده است.

سرداری:

بر روی پیراهن خود سرداری می پوشند (همان ستره لری)/ قد بلند تا وسط ساق پا / کمرتنگ/ از پشت دارای چین / دامن گشاد / دارای دو جیب در پهلو ها آستین راسته و دارای شکاف در سر آستین/ یقه ایستاده/ از پارچه های مرغوب

چوخا،چوقا،چغا:

به عبای دهقانی و عشایری معروف است/ بیانگر اصلی و رسمی مردان بختیاری / جامه ای راسته و قد تا زانو و آستین کوتاه و بی آستین / دارای نقوش هندسی یا خطوط سیاه از بالا به پایین و خطوط سفید از پایین به بالا /ساختار مستطیل شکل / پهن نشان دادن شانه ها / بافت چوخا بدون هیچ طرح یا الگوی قبلی و بر اساس حافظه ی ذهنی می باشد.

شال کمر:

شال ساده یا گلدار/ برای نگه داشتن برخی از وسایل /گاه از کمربند های چرمی استفاده می شود .

گیوه:

در استان فارس تولید می شود/ دارای رویه سفید / نوک آن برگشته به سمت بالا

نویسنده

مهدیس قدرتی

شما میتوانید این مطلب و مطالب مشابه را در پیج اینستاگرام ما مشاهده کنید.