مد پایدار چیست؟

منتشر شده در تاریخ ۲۶ مرداد، ۱۴۰۲

تا به حال فکر کرده اید که لباس ها چه طور به وجود می آیند ؟ البته که همه ی ما اطلاعات محدودی درباره ی
پارچه ها و خیاط ها داریم ولی واقعیت این است که فرایند تولید لباس از زمانی که هنوز حتی چیزی تحت عنوان
پارچه به وجود نیامده شروع می شود و پروسه ی طولانی ای رو از کاشت بذر پنبه و یا تولید پلی استر در کارخانه
های پتروشیمی رو می گذرانند تا در نهایت به شکل یک تی شرت یا هر لباس دیگری به دست ما برسند.

-حدود سال 1960میلادی بود که با پیشرفت تکنولوژی و کارخانه های صنعتی نساجی و تولید لباس به یک باره
جهان با تولید انبوه لباس مواجه شد . پیش از آن فرایند تولید پارچه به شدت سخت تر و پارچه ها قیمت های بسیار
بالایی داشتند و اکثر خیاط ها به طور خصوصی کار می کردند . به همین دلیل خرید چندین دست لباس در سال
مختص قشر مرفه جامعه بود و بقیه اقشار جامعه از یک دست لباس به مدت طولانی استفاده می کردند. آن زمان
تصور می شد که تولید انبوه موجب کاهش فاصله ی طبقات جامعه می شود اما آنچه تولید انبوه به دنبال داشت
آلودگی شدید محیط زیستی بود به طوریکه امروزه صنعت فشن و تولید لباس پس از صنعت کشاورزی و نفت در
جایگاه سوم آلوده ترین صنعت ها قرار گرفته است

با افزایش آلودگی ها و به وجود آمدن دغدغه هایی در ذهن مردم درباره ی گرمایش جهانی و دنبال مسبب آلودگی
ها گشتن ، در نهایت مفهومی به نام مد پایدار به وجود آمد. مفهومی که به دو اصل اشاره می کند :صنعت مد و
پایدار بودن و غیر اسیب زننده بودن آن

چرا مسئله ی مد پایدار خیلی جدی و مهم است؟

گسترش آلودگی زیست محیطی ناشی از تولید و کشت پنبه، کاهش شدید منابع آبی ، جدی تر شدن مسئله
گرمایش جهانی و کشتار حیوانات برای تولید چرم و اثرات جدی اجتماعی تولید انبوه مثل برده داری نوین و استفاده
از کودکان کار از معایب بزرگ صنعت مد و فشن هستند اما از طرفی دیگر بسیاری از مشاغل وابسته به صنعت مد
هستند .از کشاورزی که پنبه کشت می کند تا مهندسین نساجی و طراحان لباس و استایلیست ها همگی بدون این
صنعت راهی برای درامد زایی ندارند. اساسا لباس در کنار غذا و مسکن ابتدایی ترین نیاز های یک انسان هستند پس
نمی شود مردم را به اهمیت ندادن به آن ترغیب کرد. بنابرین مفهوم مد پایدار با هدف اصلاح کردن روش های تولید
و تربیت ذهن مصرف کنندگان برای جلوگیری از مصرف گرایی به وجود آمد

در نظر عوام مد پایدار اکثرا با خریدن لباس هایی با کیفیت بالا وکاربرد طولانی مدت شناخته می شود اما اهداف مد
پایدار به طور کلی به دو دسته پیش از رسیدن به دست مصرف کننده و پس از آن تقسیم می شود:
در فرایند های پیش از رسیدن به دست مصرف کننده دانشمندان حوزه ی فشن تلاش می کنند با تغییر در شیوه
تولید لباس مثل استفاده از منابع به صرفه تر و دوستدار محیط زیست در تولید پارچه ،کوتاه کردن مسیر پروسه
های تولید و حذف برخی مراحل و همچنین گسترش روش های بازیافت صدمات محیط زیستی و آلودگی ها را به
طوری کاهش دهند که لباس با کیفیت و دوستدار محیط زیست به دست مصرف کننده برسد

در فرایند های پس از رسیدن لباس به دست مصرف کننده فعال حوزه مد پایدار سعی می کنند با آموزش نگهداری
لباس، شست و شوی متناسب با نوع پارچه و آگاه کردن مصرف کنندگان از صدمات محیط زیستی ، مصرف
کنندگان را به خرید از برند های معتبر مد پایدار ترغیب کنند که در مقالات بعد به آن اشاره می کنیم.

آنچه واضح است در جهانی که ترند ها ی فست فشن حکومت می کنند و تبلیغات متنوع شان در اینستاگرام ، تیک
تاک ، تلوزیون و دیگر رسانه ها همواره دیده می شود ، برگرداندن مردم به سبک و سیاق پیشین خود در خرید لباس
کاری بسیار دشوار و طاقت فرسا است. به همین خاطر فعاالن مد پایدار با همکاری دانشمندان حوزه های مختلف به
دنبال روش های جدیدی برای تولید با آلودگی و هزینه های زیست محیطی دیگر می گردند که در ادامه به 3 مورد
که در جهان مد به تازگی مورد توجه قرار گرفته اند اشاره مختصری می کنیم.

1 -سوزانه لی و استفاده از باکتری های خاک برای تولید پارچه:

خانم سوزانه لی یک طراح مد بریتانیایی است که برای اولین بار پس از مالقات با یک بیولوژیست تصمیم گرفت
برای حفظ صنعت فشن بدون آسیب زدن به محیط زیست از سلولز باکتریایی برای تولید پارچه و لباس استفاده
کند و توانست پارچه ای از این راه تولید کند . جالب است بدانید برای تغذیه این باکتری ها از ضایعات
کشاورزی می توان استفاده کرد و از این نظر نه تنها به محیط زیست آسیب نمی زند بلکه به پاکسازی آن هم
کمک می کند. این طراح نوآور پس از تولید پارچه با روش های برش و دوخت خیاطی توانست یک کت و یک
جفت دستکش بدوزد و ارائه کند

2 -مالایی

مالایی نیز با استفاده از باکتری ها ساخته می شود اما روش آن بسیار متفاوت است .مالایی در واقع کالایی است که
از ضایعات کارخانجات تولید روغن نارگیل در هند درست می شود . متخصصان هندی بر این باورند که این محصول
در آینده می تواند جایگزین چرم برای تولید کفش و کیف باشد.

3 -استفاده از رنگ های طبیعی:

استفاده از رنگ های طبیعی مثل موارد دیگر نامبرده شده پدیده جدیدی نیست اما به تازگی دوباره مورد توجه قرار
گرفته است. در حال حاضر برای تولید پارچه از رنگ های به دست آمده از صنعت پتروشیمی به وفور استفاده می
شود. استفاده از این رنگ ها علاوه بر صدمات ناشی از استخراج و پتروشیمی نفت، برای مورد استفاده قرار گرفتن به
مقادیر زیادی از اسید ها و باز های قوی احتیاج دارد که فاضلاب آن صدمات جدی به محیط زیست وارد می کند .
به همین دلیل پس از مدت طولانی رنگ های طبیعی دوباره مورد توجه قرار گرفته است.جالب است بدانید برای
تولید رنگ طیف قرمز از ریشه ی گیاه روناس استفاده می شود که این گیاه بومی ایران می باشد اما به دلیل نبود
پروسه های بهره وری فقط صادر می شود.

مد پایدار یک شاخه ی بزرگ و گسترده است و توضیح همه ی تبعات آن در یک مقاله نمی گنجد . ما تالش کردیم
در این مقاله بخش کوچکی از آن را توضیح دهیم اما این داستان هنوز هم ادامه دارد.

نویسنده

سعیده کریمی

شما میتوانید این مطلب و مطالب مشابه را در پیج اینستاگرام ما مشاهده کنید.