پوشاک هوشمند و آینده لباس‌های قابل‌اتصال به موبایل

منتشر شده در تاریخ ۱۸ آذر، ۱۴۰۴

پوشاک هوشمند (Smart Clothing) را می‌توان نسل جدیدی از لباس‌ها دانست که فراتر از نقش سنتی پوشش، وارد دنیای داده، هوش مصنوعی، سلامت دیجیتال و اینترنت اشیا شده‌اند. این لباس‌ها با کمک حسگرهای دقیق، الیاف رسانا، پردازنده‌های کوچک و اتصال بی‌سیم ، به‌ویژه ارتباط با تلفن همراه ، توانایی پایش وضعیت بدن، محیط و حتی رفتار کاربر را دارند.

در ادامه، به بررسی ابعاد مختلف این فناوری، نمونه‌های کاربردی، چالش‌ها و آینده آن می‌پردازیم.

پوشاک هوشمند چیست؟

پوشاک هوشمند لباس‌هایی هستند که در ساختار آن‌ها الیاف رسانا ، حسگرهای زیستی (Bio-sensors) ، ماژول‌های ارتباطی مانند بلوتوث یا NFC ، پردازنده‌های کوچک با مصرف انرژی پایین و الگوهای طراحی مبتنی بر انسان‌شناسی به‌صورت یکپارچه ادغام شده‌اند.

این لباس‌ها اطلاعات زیستی و محیطی را جمع‌آوری کرده و از طریق اپلیکیشن موبایل به کاربر نمایش می‌دهند یا دستورات او را اجرا می‌کنند.

ویژگی‌ها و قابلیت‌های پوشاک هوشمند

۱) پایش سلامت و فیزیولوژی بدن

بیشترین کاربرد فعلی پوشاک هوشمند در حوزه سلامت است. این لباس‌ها قادرند ضربان قلب ، دمای بدن ، سطح فعالیت ، تنفس ، فشار خون وکیفیت خواب را به‌صورت لحظه‌ای اندازه‌گیری کنند.

۲) ارتباط با موبایل

لباس‌های هوشمند از طریق اپلیکیشن موبایل امکانات زیر را ارائه می‌دهند :

_نمایش داده‌های سلامت

_کنترل موسیقی با لمس لباس

_هشدار لرزشی هنگام تماس یا پیام

_تنظیمات دمای لباس یا گرمایش داخلی

۳) قابلیت گرمایش و سرمایش خودکار

با استفاده از الیاف ترموالکتریک، لباس می‌تواند دما را با شرایط محیط یا وضعیت بدن تطبیق دهد.

۴) تعامل حرکتی (Gesture Control)

برخی پوشاک، با حرکت دست یا لمس قسمت‌های خاص لباس، امکان کنترل موبایل یا دستگاه‌های هوشمند را می‌دهند.

۵) تولید انرژی (Energy Harvesting)

لباس‌های جدید می‌توانند از حرارت بدن ، حرکت و نور خورشید برای شارژ حسگرها و باتری استفاده کنند.

فناوری‌های کلیدی پشت لباس‌های هوشمند

۱) الیاف رسانا و پارچه‌های الکترونیکی

این الیاف از موادی مثل نقره ، گرافن، پلیمرهای رسانا ولایه‌های نانویی ساخته می‌شوند ؛ که به لباس امکان انتقال داده و جریان الکتریکی را می‌دهند.

۲) حسگرهای زیستی یکپارچه

این حسگرها در دل پارچه قرار گرفته و بدون ناراحتی کاربر، علائم حیاتی را اندازه‌گیری می‌کنند.

۳) ماژول‌های مخابراتی کم‌مصرف مانند:

Bluetooth LE

NFC

UWB

که برای اتصال پایدار با موبایل طراحی شده‌اند.

۴) پردازش لبه (Edge Computing)

برخی اطلاعات قبل از ارسال به موبایل در همان لباس پردازش می‌شود تا هم مصرف انرژی کم شود و هم سرعت افزایش پیدا کند.

کاربردهای پوشاک هوشمند

۱) سلامت و پزشکی :

مدیریت بیماران قلبی

رصد سلامت سالمندان

تشخیص زودهنگام مشکلات تنفسی

ثبت داده‌های پزشکی برای پزشک

۲) ورزش و تناسب‌اندام :

آنالیز فرم حرکتی در بدنسازی

اندازه‌گیری فشار بر عضلات

ثبت عملکرد ورزشی لحظه‌ای

جلوگیری از آسیب‌های ورزشی

۳) صنعت مد و تجربه کاربری :

تغییر رنگ لباس با موبایل

نمایش انیمیشن یا طرح دیجیتال روی لباس

تولید لباس‌های هوشمند لوکس با سنسورهای نور

۴) محیط کار و ایمنی :

لباس کار هشداردهنده سقوط

تشخیص گازهای خطرناک

لباس‌های نظامی با حسگرهای تاکتیکی

۵) زندگی روزمره و سرگرمی :

ژاکت‌هایی که با لمس کنترل موسیقی را انجام می‌دهند

لباس‌های دارای سیستم گرمایش در سرما

ردیابی موقعیت کودکان یا سالمندان

چالش‌ها و موانع توسعه

۱) شستشو و دوام

یکی از چالش‌های اصلی، حفظ عملکرد سنسورها در برابر شستشو ، رطوبت ، خم‌شدن وسایش پارچه است.

۲) باتری و انرژی

نیاز به باتری کوچک، سبک و ایمن برای لباس چالش مهمی است.

۳) حفظ حریم خصوصی و امنیت داده‌ها

لباسی که ضربان قلب، موقعیت، یا وضعیت خواب را ثبت می‌کند، باید از نظر امنیتی بسیار امن باشد.

۴) قیمت بالا

استفاده از مواد پیشرفته و تکنولوژی‌های جدید، قیمت این محصولات را بالا نگه داشته است.

آینده لباس‌های هوشمند و اتصال به موبایل

آینده این صنعت بسیار روشن است و پیش‌بینی می‌شود تا سال‌های آینده، لباس‌های هوشمند تبدیل به بخشی از سبک زندگی شوند.

📌ترندهای آینده:

۱) حذف کامل ماژول‌های سخت‌افزاری

لباس‌ها مستقیماً با الیاف رسانا و نانوسنسورها کار خواهند کرد و دیگر هیچ قطعه‌ای قابل مشاهده نخواهد بود.

۲) ارتباط ۵G و ۶G با موبایل

سرعت بالا، پایداری و امکان پردازش ابری، لباس‌ها را به بخشی از بدن دیجیتال تبدیل می‌کند.

۳) هوش مصنوعی شخصی‌شده

لباس، داده‌های بدن را تحلیل کرده و توصیه‌های سلامتی، ورزشی یا حتی روان‌شناختی ارائه می‌دهد.

۴) لباس‌های خودترمیم‌شونده

الیاف هوشمند آینده قادر به ترمیم پارگی یا آسیب الکتریکی خواهند بود.

۵) لباس‌های تغییرشکل‌پذیر

پارچه‌هایی که با فرمان موبایل سفت، آزاد، گرم یا سرد می‌شوند.

۶) همگرایی با واقعیت افزوده (AR)

لباس‌های آینده برای تجربه‌های AR و Metaverse به کار خواهند رفت؛ مثلاً تغییر طرح لباس در فضای دیجیتال و نمایش آن در دنیای واقعی.

پوشاک هوشمند یکی از پیشرفته‌ترین و سریع‌ترین حوزه‌های فناوری است که تلفیقی از مهندسی الکترونیک ، هوش مصنوعی ، داده‌کاوی ، طراحی مد وسلامت دیجیتال را در خود دارد. با گسترش اینترنت اشیا و اتصال پایدار به موبایل، لباس در آینده نه‌چندان دور به یک ابزار سلامتی، یک کنترل‌کننده دیجیتال، یک نمایشگر هوشمند و حتی یک دستیار شخصی تبدیل خواهد شد.

نویسنده

ساغر شاهسون

شما میتوانید این مطلب و مطالب مشابه را در پیج اینستاگرام ما مشاهده کنید.