پارچه‌های زربافت: تاریخچه و انواع آن
زربافت یا زربفت، نوعی پارچه بافتنی و طرح‌دار است که برخلاف پارچه‌های سوزن‌دوزی شده، طرح‌ها به جای اینکه بر روی پارچه دوخته شوند، مستقیماً درون پارچه بافته می‌شوند. این پارچه‌ها به دلیل زیبایی خاص و ظرافت در بافت، برای دوخت لباس‌های مجلسی و تزئینی استفاده می‌شوند. پارچه زربافت تاریخی طولانی دارد و در فرهنگ‌های مختلف جهان مورد استفاده قرار گرفته است. هرچند که این پارچه‌ها دیگر مانند گذشته خاص نیستند، اما همچنان در برخی صنایع مدرن، کاربرد خود را حفظ کرده‌اند.
تاریخچه پارچه‌های زربافت
اولین سوابق تاریخی استفاده از پارچه‌های زربافت به دوران جنگ‌های چین بین سال‌های ۲۲۱ تا ۴۷۵ قبل از میلاد بازمی‌گردد. در آن زمان، تولید و استفاده از این نوع پارچه‌ها در چین رایج بود و تنها در داخل این کشور باستانی استفاده می‌شد. این روند تا چند قرن اول میلادی ادامه داشت، تا زمانی که ثبات نسبی فرهنگی باعث احیای تجارت ابریشم و گسترش تولید پارچه‌های زربافت در دیگر نقاط جهان شد.
با مشهور شدن پارچه‌های زربافت و ابریشمی در سراسر قاره اوراسیا، کشورهای رقیب برای کاهش وابستگی تجاری به چین، تلاش کردند تا صنعت ابریشم خود را راه‌اندازی کنند. در قرن ششم میلادی، راهبان بی‌باکی از امپراطوری بیزانس توانستند با قاچاق اسرار پرورش کرم ابریشم، صنعت ابریشم را به بیزانس منتقل کنند. این انتقال موفقیت‌آمیز باعث شد بیزانس به سرعت به یک تولیدکننده بزرگ پارچه‌های ابریشمی و زربافت تبدیل شود.
در دوران امپراطوری بیزانس، پارچه‌های زربافت تولید شده اغلب مزین به نمادهای مسیحیت بودند و برای دوخت لباس‌های اشراف و نجبا در سراسر اروپا و آسیای میانه استفاده می‌شد. برخی از این پارچه‌های نفیس و فاخر، همچنان در موزه‌ها و کلکسیون‌های تاریخی حفظ شده‌اند.
با گذر زمان، در اواخر قرون وسطی، پارچه‌های زربافت در بین اشراف اروپایی محبوبیت بیشتری پیدا کردند و در دوره رنسانس ایتالیا بافندگان ایتالیایی به اوج هنر خود در طراحی و بافت این نوع پارچه‌ها رسیدند. پارچه‌های زربافت ایتالیایی از جمله فاخرترین و پیچیده‌ترین پارچه‌های آن دوران بودند.
هرچند که در پایان رنسانس، استفاده از پارچه‌های زربافت برای دوخت لباس کاهش یافت، اما همچنان در دوخت پرده‌ها، لوازم دکوری منزل و روکش مبلمان کاربرد داشت. همچنین، در دوران ویکتوریایی، استفاده از پارچه‌های زربافت برای دوخت لباس‌های زنانه مجدداً رایج شد.
انواع پارچه زربافت
پارچه‌های زربافت در انواع مختلفی وجود دارند که هر یک با استفاده از متریال‌های گوناگون و تکنیک‌های بافت متفاوتی تولید می‌شوند. برخی از انواع پارچه زربافت عبارتند از:
۱. زربافت هیمرو
پارچه زربافت هیمرو از ترکیب نخ پنبه و ابریشم تولید می‌شود. این نوع پارچه به دلیل استفاده از نخ پنبه، نرمی و راحتی خاصی دارد و به دلیل ابریشم، درخشندگی زیبایی پیدا می‌کند. این ترکیب منحصر به فرد باعث می‌شود هیمرو هم به عنوان یک پارچه لوکس و هم راحت مورد استفاده قرار گیرد.
۲. زربافت نخ‌پنبه
این نوع زربافت از نخ پنبه تهیه می‌شود و اغلب قسمت‌های برجسته و طرح‌دار آن از نخ پنبه تشکیل شده است. زربافت نخ‌پنبه در کشورهایی مانند هند بسیار رایج است و در ساخت پوشاک سنتی و مجلسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۳. زربافت ابریشمی
پارچه زربافت ابریشمی، یکی از زیباترین و لطیف‌ترین انواع زربافت است. ابریشم از دیرباز به عنوان متریال اصلی برای تولید پارچه‌های زربافت استفاده می‌شد و به همین دلیل، این نوع پارچه به عنوان مدل سنتی و اصیل زربافت شناخته می‌شود.
۴. زربافت مصنوعی
برخلاف نامش، پارچه زربافت مصنوعی از الیاف مصنوعی مانند پلی‌استر تولید می‌شود و نه از الیاف طبیعی. این نوع پارچه برای افرادی که به دنبال گزینه‌های اقتصادی‌تر هستند، انتخاب مناسبی است و در تولید لباس‌های روزمره و دکوری کاربرد دارد.
کاربردهای مدرن پارچه زربافت
امروزه با وجود اینکه استفاده از پارچه‌های زربافت برای دوخت لباس‌ها کمتر شده، اما همچنان در دوخت پرده‌ها، رومیزی‌ها، و مبلمان‌های لوکس کاربرد دارد. زربافت به عنوان یک پارچه فاخر، در صنعت دکوراسیون داخلی همچنان مورد توجه است و در محیط‌های مجلل استفاده می‌شود. از سوی دیگر، برخی طراحان مد همچنان از زربافت در طراحی‌های خود برای لباس‌های مجلسی یا پوشاک لوکس بهره می‌برند.
نتیجه‌گیری
پارچه زربافت با تاریخچه‌ای طولانی و پر فراز و نشیب، همچنان جایگاه خود را به عنوان یکی از پارچه‌های فاخر و تزئینی حفظ کرده است. از دوران باستان تا دوران مدرن، این پارچه همواره نمادی از زیبایی، هنر و خلاقیت بوده است. هرچند که کاربردهای آن با گذشت زمان تغییر کرده، اما همچنان به عنوان یک پارچه باارزش در دنیای مد و دکوراسیون داخلی به کار گرفته می‌شود.
نویسنده
مهدیس قدرتی
شما میتوانید این مطلب و مطالب مشابه را در پیج اینستاگرام ما مشاهده کنید.
۰ دیدگاه