تاریخچه و انواع پارچه‌ها: از تولید تا نام‌گذاری
پارچه یکی از مهم‌ترین مواد اولیه در صنعت پوشاک و بسیاری از صنایع دیگر است. این لایه‌ی انعطاف‌پذیر از طریق درهم رفتن و اتصال نخ‌ها یا الیاف به یکدیگر ایجاد می‌شود. پارچه‌ها به دلیل ویژگی‌های مختلفی که دارند در صنایع متعددی مانند پوشاک، تزئینات منزل (پرده، رومبلی، روتختی و رومیزی)، روکش صندلی اتومبیل، بادبان، چادر صحرایی، چتر نجات و کیف استفاده می‌شوند. در این مقاله به معرفی روش‌های تولید و انواع مختلف پارچه‌ها و همچنین نحوه نام‌گذاری آن‌ها می‌پردازیم.
روش‌های تولید پارچه
پارچه‌ها به روش‌های مختلفی تولید می‌شوند که هر یک ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را دارند. عملیات اتصال نخ‌ها و درهم رفتن آن‌ها به منظور تولید پارچه، بافندگی نامیده می‌شود. روش‌های اصلی تولید پارچه عبارتند از:
- بافندگی تاری‌ـ‌پودی
- بافندگی حلقوی
- بی‌بافت
1. بافندگی تاری‌ـ‌پودی
در روش بافندگی تاری‌ـ‌پودی، پارچه از درهم رفتن و اتصال دو دسته نخ به نام تار و پود تشکیل می‌شود. نخ‌های تار به صورت عمودی و نخ‌های پود به صورت افقی در پارچه قرار می‌گیرند. نحوه‌ی درهم رفتن این نخ‌ها طرح بافت پارچه را مشخص می‌کند. از معروف‌ترین طرح‌های بافت تاری‌ـ‌پودی می‌توان به تافته، سرژه و ساتین اشاره کرد.
- طرح تافته: نخ‌های پود به صورت یک در میان از رو و زیر نخ‌های تار عبور می‌کنند و ظاهری شطرنجی به پارچه می‌دهند.
- طرح سرژه: در این طرح، نخ‌های تار و پود به صورت منظم عبور نمی‌کنند و خطوط مایل یا همان کج‌راه در پارچه ایجاد می‌شود.
- طرح ساتین: نخ‌های تار بیشتر از نخ‌های پود نمایان هستند و نخ‌های پود به صورت نقاط پراکنده در سطح پارچه دیده می‌شوند.
2. بافندگی حلقوی
در روش بافندگی حلقوی، نخ به شکل حلقه در می‌آید و از اتصال و درهم رفتن حلقه‌های نخ، پارچه تولید می‌شود. بافندگی حلقوی به دو دسته تقسیم می‌شود:
- بافندگی حلقوی تاری: این روش فقط به‌صورت ماشینی انجام می‌شود و در آن سوزن‌های ماشین بافندگی، نخ‌ها را به حلقه تبدیل و آن‌ها را به هم متصل می‌کنند. از ویژگی‌های مهم این پارچه‌ها، عدم شکافتن آسان و کشسانی کمتر نسبت به نوع پودی است.
- بافندگی حلقوی پودی: این روش هم به‌صورت دستی و هم ماشینی انجام می‌شود. بافتنی سنتی که با استفاده از میل بافتنی و نخ کاموا صورت می‌گیرد، نمونه‌ای از بافندگی حلقوی پودی دستی است. پارچه‌های بافته‌شده به روش حلقوی پودی به راحتی شکافته می‌شوند و ممکن است در صورت پاره شدن یک حلقه، دیگر حلقه‌ها نیز از هم باز شوند.
3. بی‌بافت
پارچه‌های بی‌بافت بدون استفاده از نخ تولید می‌شوند. این پارچه‌ها از درهم رفتن و اتصال الیاف به یکدیگر با روش‌های مختلفی مانند مکانیکی و حرارتی تولید می‌شوند. در روش مکانیکی، از سوزن برای درهم رفتن الیاف استفاده می‌شود. در این روش، ضربات متوالی سوزن باعث درگیری و اتصال الیاف می‌شود و یک لایه‌ی پارچه‌ی مستحکم به وجود می‌آید.
نام‌گذاری پارچه‌ها
پارچه‌ها به دلایل مختلف و با توجه به معیارهای گوناگون نام‌گذاری می‌شوند. برخی از این معیارها عبارتند از:
- جنس پارچه: برخی پارچه‌ها براساس نوع الیاف استفاده‌شده نام‌گذاری شده‌اند، مانند اکریلیک، استات و پلی‌استر. پارچه اکریلیک با نام تجاری ارلون و پارچه پلی‌استر با نام‌های تجاری داکرون، ترگال و تری‌ویرا شناخته می‌شوند.
- طرح بافت: پارچه‌هایی مانند تافته و ساتین بر اساس طرح بافتشان نام‌گذاری شده‌اند. این پارچه‌ها با توجه به نحوه‌ی قرارگیری نخ‌های تار و پود، ظاهر و خصوصیات متفاوتی دارند.
- مکان تولید: برخی پارچه‌ها براساس مکانی که برای اولین بار در آن تولید شده‌اند، نام‌گذاری شده‌اند. به عنوان مثال، پارچه داماسک در دمشق تولید شد. پارچه کشمیر از الیاف به دست آمده از بز کشمیر تولید می‌شود که در منطقه کشمیر پرورش می‌یابد.
جمع‌بندی
پارچه‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین مواد اولیه در صنایع مختلف، از روش‌های تولید متفاوتی برخوردارند. از بافندگی تاری‌ـ‌پودی و حلقوی گرفته تا بی‌بافت، هر روش تولید ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که بر کیفیت و کاربرد پارچه تأثیر می‌گذارد. علاوه بر روش‌های تولید، نام‌گذاری پارچه‌ها نیز بسته به جنس، طرح بافت یا محل تولید آن‌ها صورت می‌گیرد. در نهایت، تنوع فراوان در پارچه‌ها به ما امکان می‌دهد تا انتخاب‌های مختلفی برای مصارف گوناگون داشته باشیم.
نویسنده
مهدیس قدرتی
شما میتوانید این مطلب و مطالب مشابه را در پیج اینستاگرام ما مشاهده کنید.
۰ دیدگاه